ιδιωτεία

Μεγάλου βαθμού νοητική καθυστέρηση (δείκτης νοημοσύνης έως 20). Η διαφοροδιάγνωσή της από την αμέσως προηγούμενη σε σοβαρότητα ηλιθιότητα είναι δύσκολη. Προκαλείται από διάφορες αιτίες –κληρονομικές ή συγγενείς– ή είναι το αποτέλεσμα των παθήσεων που έπληξαν τον εγκέφαλο στην αρχή της ζωής του ατόμου. Στην οικογένεια ασθενών με ι. μπορεί να αναφέρονται ι., επιληψία, νευρολογικές παθήσεις, αλκοολισμός κ.ά. Συχνά παρατηρείται μικροκεφαλία ή υδροκεφαλία, καθυστέρηση στη σωματική ανάπτυξη του βάρους, του αναστήματος καθώς και του χρόνου έναρξης της εφηβείας (γεννητική ωρίμανση). Επίσης, πολλά από τα προαναφερθέντα υπολείπονται. Συνοδευτικά σωματικά χαρακτηριστικά αποτελούν το επίπεδο ινίο (κάτω και πίσω μέρος του κρανίου), η θολωτή υπερώα, καθώς και διαταραχές στην οδοντοφυΐα ή στη διάπλαση των δαχτύλων και των αφτιών. Επίσης, παρατηρούνται κλινικά συμπτώματα όπως υποθερμία, αδύναμος σφυγμός, ακατάστατη αναπνοή, κρίσεις σπασμών και βαρηκοΐα ή και κώφωση, που μπορεί να οφείλεται στην ίδια αιτία με την ι. (πρέπει να γίνεται η διαφορική διάγνωση από την πλήρη αδιαφορία στους ήχους λόγω της ι.). Στις περιπτώσεις που η ι. αποτελεί μέρος της κλινικής έκφρασης ενός συνδρόμου με αντιπροσωπευτικά σωματικά χαρακτηριστικά, όπως το σύνδρομο Down (μογγολοειδής ι.), η διάγνωση της ι. μπορεί να γίνει έγκαιρα και με ευκολία. Σε άλλες περιπτώσεις, το πρώτο σύμπτωμα που κινητοποιεί το περιβάλλον του παιδιού μπορεί να είναι η σημαντική καθυστέρηση στην ομιλία, σε συνδυασμό με την αδυναμία κατανόησης εκτός από λίγες, απλές λέξεις. Μπορεί να είναι απαραίτητες οι κινήσεις παντομίμας για να γίνει αντιληπτή μια απλή διαταγή. Ένα από τα πρώιμα συμπτώματα της ι. είναι η έλλειψη συντονισμού στη σύλληψη ενός αντικειμένου. Η πολυπλοκότητα του ανθρώπινου οργανισμού απαιτεί υψηλότερη νοημοσύνη. Έτσι, οι κινήσεις σε περιπτώσεις ι. είναι αδέξιες. Η ι. συνδυάζεται με αδυναμία αυτοσυντήρησης, που συχνά φτάνει μέχρι την αδυναμία ελέγχου των σφιγκτήρων. Η πρόγνωση της ι. είναι καλύτερη όταν, κατά τη διάγνωση, διαπιστώνεται και κακή γενική κατάσταση του οργανισμού από άλλη νόσο που επιδέχεται θεραπευτική αντιμετώπιση (όπως υδροκεφαλία ή επιληψία) ή όταν το παιδί είναι σχετικά κινητικό, παρατηρητικό και στοιχειωδώς ικανό να εστιάσει την προσοχή του. Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική για την έναρξη της εκπαίδευσης του ασθενούς και του περιβάλλοντός του. Η εκπαίδευση απαιτεί γνώση της πάθησης, άμετρη υπομονή και επιμονή και, εκτός από τις βαρύτατες περιπτώσεις ι. (όπου είναι πρακτικά ανώφελη), μπορεί να επιτύχει μικρά αλλά ιδιαίτερα σημαντικά –για την ελάχιστη έστω ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης– βήματα προόδου.

* * *

η (Α ἰδιωτεία)

νεοελλ.

ιατρ. ακραίος βαθμός διανοητικής ανεπάρκειας ή καθυστέρησης τέτοιος ώστε το άτομο που τήν παρουσιάζει δεν μπορεί να μάθει να τρώει ή να ντύνεται, να συνομιλεί ή να ελέγχει τις απεκκρίσεις του

αρχ.

1. ιδιωτικός βίος

2. αδεξιότητα, έλλειψη ανατροφής («ὑπὸ δὲ ἰδιωτείας καὶ ἀπειροκαλίας καὶ ἀγνοίας... τὰ μικρότατα., φιλοπόνως ἑρμηνεύουσιν», Λουκιαν.)

3. έλλειψη ισχύος, αδυναμία.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ιδιώτης. Η λ. με τη νεοελλ. σημ. είναι αντιδάνεια (πρβλ. γαλλ. idiotie < λατ. idiota < ιδιώτης)].